łubudubu

banan


Rosja

240px-Russia_on_the_globe_(+claims_hatched)_(Russia_centered).svg

Rosja, Federacja Rosyjska – państwo federacyjne rozciągające się od wschodniej Europy (z eksklawą w Europie Środkowej) przez północną część Azji do Oceanu Spokojnego[5]składające się według swojej konstytucji z 85 podmiotów federalnych[6][7].

Federacja Rosyjska jest największym państwem na świecie pod względem powierzchni oraz szóstym pod względem wielkości w historii świata. Pod względem liczby ludności zajmuje 9. miejsce[8]. Rosja należy do największych gospodarek świata, pod względem PKB zajmuje 6. miejsce na świecie. Państwo rosyjskie dysponuje największymi na świecie zasobami naturalnymi i źródłami energii. Rosja jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji, m.in. jednym z pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ[11]G20Euroazjatyckiej Unii GospodarczejWspólnoty Niepodległych Państw[12]Szanghajskiej Organizacji Współpracy[13] i odgrywa znaczącą rolę w polityce światowej.

Według historiografii rosyjskiej początki rosyjskiej państwowości sięgają IX wieku i Rusi Kijowskiej. Kultura ruska kształtowała się pod silnym wpływem Słowian południowych i Bizancjum, za których pośrednictwem przyjęto prawosławie. W XII wieku Ruś uległa rozbiciu na księstwa udzielne. Wydzielone w XIII wieku Księstwo Moskiewskiedoprowadziło do scalenia północno-wschodnich ziem ruskich i wyzwolenia ich spod panowania tatarskiego (XIII–XV w.). Najazdy tatarskie wywarły silny wpływ na historię Rusi, a sami Tatarzy są obecnie największą mniejszością etniczną Rosji. W 1547 Iwan IV Groźny został koronowany na cara, a nazwa państwa została zmieniona na Carstwo Rosyjskie. W latach 862–1598 dynastią panującą byli Rurykowicze, w latach 1613–1917 na tronie zasiadali Romanowowie. Za panowania Piotra Wielkiego doszło do umocnienia pozycji Rosji na arenie międzynarodowej i ustanowienia Imperium Rosyjskiego. W XVI–XIX w. Rosja zyskała ogromne obszary w Europie Wschodniej, Azji Północnej, Środkowej, na Kaukazie oraz przejściowo w Ameryce PółnocnejRewolucja lutowa w czasie I wojny światowej doprowadziła do zniesienia monarchii. We wrześniu 1917 Rząd Tymczasowy ogłosił Rosję republiką. Po krwawej wojnie domowej (1917–1922) bolszewicy przejęli całą władzę i wprowadzili monopartyjny system rządów partii komunistycznej, trwający do 1990 roku. W 1922 utworzono Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, w którym Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka (RFSRR) odgrywała rolę dominującą. Rządy Stalina doprowadziły do przekształcenia ZSRR w potężny ośrodek gospodarczy[14][15][16]. Zmiany te kosztowały jednak życie wielu milionów ludzi, którzy padli ofiarą polityki terroru. Od lat siedemdziesiątych XX wieku ZSRR przeżywał okres stagnacji. W 1991, pod rządami Michaiła Gorbaczowa, doszło do rozwiązania ZSRR i od tej pory Rosja oraz 14 pozostałych republik związkowych tworzą samodzielne państwa.